Laat maar waaien!
Moana Nui is uitgerust met een Rutland windgenerator. Dit is een kleine versie van de windmolens die je op steeds meer plekken op land en windmolenparken op zee aantreft.
Aangezien de zon niet altijd schijnt (’s nachts) en de wind vaak waait op de plekken waar wij voor anker liggen, is dit naast de zonnepanelen een mooie aanvulling op onze energievoorziening. Ook op dagen dat de zon niet schijnt kunnen wij zo de accu’s op peil houden.
Maar dan is het wel fijn als je ’s nachts ook nog kunt slapen! Aangezien de windgenerator al wat jaren oud is, zijn de lagers aan vervanging toe. Bij het demonteren van de windmolen uit de bezaanmast blijkt bovendien dat de rotorbladen ook betere tijden hebben gekend. Dus tijd voor een grondige renovatie.
Bij de fabrikant, Marlec in Engeland hebben wij alle benodigde onderdelen besteld en op laten sturen naar ons postadres in Nederland. Na een bezoek aan Nederland hebben we alle onderdelen zonder problemen in de handbagage meegenomen.
De werking van een windmolen
Het principe van de Rutland windgenerator is eenvoudig. Door middel van de 6 rotorbladen worden twee schijven met zeer sterke magneten in beweging gezet. Deze schijven draaien aan beide kanten van een stilstaande schijf met koperen spoelen er in. Door de magneten gaat er stroom door de spoelen lopen. De stroom wordt omgezet naar gelijkstroom en via een omvormer worden de accu’s opgeladen. Het zelfde principe als een ouderwetse dynamo op je fiets.
De magneetschijven moeten soepel rond kunnen draaien, ook bij weinig wind. Ook moet de windmolen vrij om zijn as kunnen draaien voor de juiste hoek ten opzichte van de wind. De vaste as waarop hij ronddraait is daarom voorzien van lagers en sleepringen met koolborstels.
Als de windmolen dan ook nog hoog in de mast van een slingerend schip zit, dan kun je je voorstellen welke krachten er op komen te staan. Iets waar je bij de renovatie goed rekening mee moet houden.
De renovatie
Voor de renovatie halen wij de windmolen eerst vanuit de mast naar beneden. Na het vastbinden van de rotorbladen en het loskoppelen van de stroom, kan hij met een takel naar beneden.
De volgende stap is het verwijderen van de rotorbladen en de achterkap. Hierna kunnen wij verder gaan met het demonteren van de windmolen om de as met de magneetschijven er uit te kunnen halen.
Op YouTube is een duidelijke video te vinden over het uit elkaar halen van de windmolen.
Uiteindelijk kunnen de lagers worden verwijderd. Deze blijken compleet verroest, dus vervanging is geen overbodige luxe. Met de pulleytrekker is het lastig om ze te verwijderen, gelukkig gaat dit met de Dremel en slijpschijven wel goed.
Ook de lagers en de sleepringen van de vaste, staande as worden vervangen, iets wat in de video op YouTube niet wordt uitgelegd. Een pittige klus, met name door de draden die door de as lopen.
De volgende stap is het schoonmaken van de assen en het verwijderen van de restanten Loctite. De nieuwe lagers worden op de as geplaatst en door middel van speciale Loctite 648 gefixeerd in de magneetschijven. Hierbij moeten de lagers precies in het midden zitten om te zorgen voor een goede balans en ervoor te zorgen dat de magneetschijven niet tegen de spoelschijf aanloopt. Gelukkig gaat dit in 1x goed!
Na het monteren van alle mechanische onderdelen vervangen wij ook de gelijkrichters en een aantal kabelschoentjes waarvan de isolatie is gesmolten. Daarna is het tijd om de nieuwe kappen en rotorbladen te monteren. Samen met de opnieuw geschilderde stuurvleugel (met Moana logo!) maakt dit de windmolen weer als nieuw.
Inmiddels is alles weer in de bezaanmast gemonteerd en aangesloten. Ondanks dat de windmolen nog wel hoorbaar is, is het geluid een stuk minder en worden de accu’s weer goed op peil gehouden. Dus laat maar waaien!
