Macaronesië – Madeira & Porto Santo
Jazeker, het gaat om een archipel en niet alleen het eiland Madeira. Dit bloemeneiland vormt samen met Porto Santo, Canarische eilanden, Azoren en de Kaapverdische eilanden een archipel. Deze vormt een autonome regio die onderdeel is van Portugal. De naam Macaronesië komt vanuit het Grieks en betekent ‘gelukkige eilanden’. Wij bezoeken in dit gebied ook de Selvagem eilanden.
Deze archipel bestaat uit twee groepen: de noordoostelijke groep omvat het eiland Selvagem Grande en twee rotspunten. De zuidoostelijke groep omvat het eiland Selvagem Pequena en ook een aantal kliffen. Ze liggen 15 kilometer van elkaar verwijderd. De archipel heeft een totale oppervlakte van 273 hectare.
Wil je snel naar één van bovenstaande bestemmingen? Klik dan hieronder op de plaats van je interesse. Je kunt natuurlijk ook alles lezen….
Madeira (Portugees voor ‘hout’)
Dit bijzonder steile eiland staat bekend om zijn bloemenpracht en diverse microklimaten. De meer dan 100 tunnels en nog méér bruggen zorgen er voor dat je je over het eiland kunt verplaatsen. Veel inwoners van Madeira emigreren rond 1880 naar Hawaï en brengen hun instrumenten mee. De ukelele vindt op deze manier dus zijn oorsprong op Madeira.
Haven Calheta
Een kleine haven met wel wat swell. De douches zijn netjes. Op 5 minuten lopen een redelijk beschut zandstrand (het enige zandstrand van Madeira met zand uit Afrika) en 15 minuten de andere kant op vind je een grindstrand. De supermarkt is vlakbij, net als een aantal gezellige restaurantjes. Er is één autoverhuur maar die lijkt lastig te bereiken. Wifi lukt net vanaf een van de restaurantjes. Funchal met de bus duurt lang…
Haven Funchal
Ook hier zitten, net als in Calheta, de steigers met spanbanden aan elkaar. Er wordt gewerkt bij de haven en het water lijkt niet zo schoon als we (intussen wat verwend) gewend zijn. Douches zijn in verband met de werkzaamheden tijdelijk maar heel netjes. De enthousiaste havenmeester deed erg zijn best ons te helpen aan een plek.
Eiland
Het onbewoonde eiland werd in 1419 door Hendrik de Zeevaarder ontdekt en ingenomen. Het staat bekend om zijn wijn, poncha (vruchtensap met rum), fauna, ongelofelijk veel bloemen die in het wild groeien, het laurierbos dat op de UNESCO erfgoedlijst staat en voor dit moment in het jaar: de bergen die op goud lijken door de bloeiende bremstruiken. Die intense geur blijft je over het hele eiland bij. Daarnaast bloeien er ook veel mooie paarse Jacaranda bomen.
Op dit eiland vindt men ook ruim 3000 km (!!!) levada’s. Dit zijn irrigatiekanalen (het woord ‘levar’ betekent ‘dragen’), waarmee water vanaf het nattere noordelijk deel verplaatst wordt naar het drogere zuidelijk deel van het eiland. Ze zijn vanaf de 16-de eeuw aangelegd van natuursteen en later beton, met twee doeleinden. Drinkwater en irrigatie van landbouw grond. Deze smalle aangelegde kanaaltjes, altijd voorzien van een voetpad ernaast voor onderhoud, bevinden zich tegen de zeer steile berghellingen aan en zijn bijna allemaal te bewandelen. Op deze website vind je de mooiste wandelingen.
Ook langs veel wegen lopen (soms behoorlijke!) waterstromen. Elk perceel heeft een aftakking en door jouw ‘afsluitplaat’ een kwart slag te draaien stroomt het water jouw perceel op in plaats van er langs. In de natuurstenen levada’s doet men dit afsluiten/sturen van water, nog steeds als in vroeger tijden: met een prop textiel en een steen.
Het rijden door de tunnels maakt het soms lastig om te genieten van de uitzichten, maar wanneer je eenmaal op het eiland aankomt begrijp je de reden. Het is zo ontzettend steil! Stijgingspercentages van 32% zijn veel voorkomend en we verbazen ons positief over hoe men hier toch de ruimte benut heeft.
Naast al deze zaken staat Madeira natuurlijk bekend om zijn bloemenfestival in het voorjaar. We genieten hier vooral van in Funchal zelf met de grote parade. Persoonlijk houden we minder van de gekunstelde zaken die soms tegen kitsch aanzitten. Er wordt echter zoveel aandacht aan besteed en een dame uit de parade vertelt ons dat de jurken elk jaar opnieuw worden ontworpen en gemaakt. Het hele feest duurt wel een maand! Je besluit als persoon of groep dat je mee wilt doen, kiest je muziek, maakt je kleding en geniet ervan!
Porto Santo
Dit eiland noemt men ook wel Ilha Dourada: gouden eiland. Dit vanwege het 9 km lange zandstrand. In de competitie waarin Madeira vorig jaar (2022) tot beste Europese vakantiebestemmingen werd gekozen, viel het strand van Porto Santo binnen de 15 mooiste stranden van Europa. Ook het duingebied viel in de prijzen. Rondom het eiland bevinden zich nog 6 onbewoonde vulkanische eilandjes.
Er is in je play store een app te vinden (‘Meet Porto Santo’) waar allerlei wetenswaardigheden te vinden zijn, maar ook veel praktische informatie.
Haven
De haven is niet groot maar heeft een flinke kom waarin geankerd kon worden maar sinds ze juni 2022 alle moorings hebben vernieuwd, kan het zijn dat je deze geacht wordt te gebruiken. Voor een klein bedrag (2023: € 6,50 per dag) kun je dan ook de zeer nette douches gebruiken. Daarnaast is er een mogelijkheid om gratis gebruik te maken van de 8 kg wasmachine. Zet je tas in de rij en wacht je beurt af. Top! Gratis wifi zonder wachtwoord in het Marina café maakt het geheel compleet.
Auto huren
Het eiland is niet heel groot. Eigenlijk is er maar één rondweg met een paar aftakkingen waarvan de meeste (doodlopend) naar kleine dorpjes. De bus rijdt alleen van de haven naar het stadcentrum en terug (2 km). Er rijdt ook nog een bus naar Calheta, de zuidelijkste punt. Een auto huren is in verhouding best duur, dus wij kozen ervoor om het eiland te bekijken op de sigthsee bus. Verder is er goed te fietsen naar de supermarkt of het natuurlijke zwembad bij Calheta.
Stad Vila Baleiara
Een niet al te grote stad met veel horeca gelegenheden en een paar doe het zelf winkeltjes. Deze laatste zijn handig voor materialen om je muurschildering op de kademuur te maken. Verder zijn de strandgelegenheden natuurlijk veel gezelliger.
Eiland
Het eiland is in 1418 de eerste overzeese ontdekking van Portugal. Tijdens een storm strandde men hier, op Porto Santo (heilige haven). In 1446 werd Perestrelo gouverneur en zijn dochter trouwde met…Christoffel Columbus! Hij woonde hier een paar jaar en bereidde zijn ontdekkingsreizen voor.
Het eiland is de rust zelve ondanks dat er in het zuiden een aantal hotels staan. Het is goed te zien dat de regenwolken hier overheen trekken want de bodem is zo droog! De erosiegeulen zijn ontelbaar, eigenlijk net als de verschillende landschappen. Berglandschap met vetplanten en dennebomen helemaal bovenop, gebieden met akkers, een gebied met strand en duinlandschap, lavasteen, zandsteen. Ook hier weer mogelijkheden om te wandelen, maar niet onuitputtelijk. Het zeewater hier is overigens onwaarschijnlijk helder!
De Selvagem eilanden (‘wilde’ eilanden)
De eilanden zijn onbewoond; dat wil zeggen dat er geen vaste bewoners zijn. Bij toerbeurt wonen er steeds 3 weken een opzichter en een politieagent om de douaneformaliteiten te regelen. Verder wordt het eiland veel bezocht door onderzoekers en wetenschappers.
Ankerbaai
Deze eilandengroep is alleen te bezoeken na het aanvragen van een permit en het eiland heeft geen haven, alleen een ankerbaai. Op het moment dat wij het eiland bezochten waren er geen andere boten en konden/mochten we gebruik maken van de enige mooring. Het water is ontzettend helder en de hele baai werd bevolkt door een groot deel van de Cory’s Shearwater vogels (Kuhls pijlstormvogel) die op het eiland wonen. Je meldt je aan via de marifoon en er wordt je verteld waar te ankeren en wanneer je aan wal wordt verwacht. In ons geval was dit de volgende morgen.
Eiland
Op papier ontdekte Diogo Gomes de Sintrade de eilanden in 1438. De gids op het eiland vertelde ons dat Spanje de eilanden alleen erkende als ‘groepje rotspunten’ maar er na het vinden van kostbare mineralen toch aanspraak op wilde maken. Gelukkig won het gewoonterecht: het eiland werd al lang bewoond (het was privé bezit van Alexander Zino) en er werd door hem belasting betaald. Deze Alexander Zino verkocht één maal per jaar vergunningen aan vissers om rond het eiland te mogen vissen. Toen ontdekte hij dat de vissers niet visten, maar alle Cory’s Shearwater vogels vingen en meenamen voor de verkoop van vlees, veren en zelfs het vet dat de vogels gebruiken om hun veren te vetten. Hij stopte met de vergunningen en liet het in 1971 benoemen tot natuurreservaat: het eerste van Portugal. Dit heeft nog tot een aantal relletjes geleid met de vissers, vandaar de permanente ‘bewoning’.
Na de ontdekking van de eilanden in de 15e eeuw werden er konijnen uitgezet en bosjes geplant, zodat schepen bij bezoek aan het eiland vers vlees en brandhout hadden. Dit was destijds gebruikelijk als een eiland werd ontdekt. Ook kwamen er ratten en muizen op het eiland. Al met al een bedreiging voor de oorspronkelijke flora en fauna. In 2003 hebben ze alle konijnen, ratten en muizen uit kunnen roeien en in 2005 zijn alle uitheemse planten verwijderd. Door deze inspanningen komen er op het eiland 130 eiland specifieke planten soorten voor.
Op het eiland komt de zogenaamde Cory’s Shearwater vogel in grote getale voor. Dit is de vogel die het geluidje maakt alsof hij een feesttoeter heeft ingeslikt. Ze broeden op dit moment (juni) in de vele holtes die te vinden zijn in de rotswanden en ze lijken niet bang voor de mens. Wanneer een van de ouders op het nest zit, is de ander bezig met voedsel zoeken en na verloop van tijd zijn de jongen dikker en groter dan de ouders. De jongen verlaten het nest en verblijven 6 jaar (!) op zee. Hierna keren ze terug naar het nest en jagen niet zelden de ouders weg.
Note: wij informeren je graag op basis van persoonlijke ervaringen. Er is nog veel informatie te vinden op bijvoorbeeld Navily of Noforeignland. Op onze Polarsteps kun je ook veel lezen over onze ervaringen.
